Glokom (Göz Tansiyonu) Tanı, Takip ve Tedavisi
Prof. Dr. Hasan Ali Bayhan
Glokom, halk arasında göz tansiyonu olarak bilinen, sinsi seyirli ve tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilen ciddi bir göz hastalığıdır. Hastalıkta genellikle göz içi basıncının yükselmesi sonucu optik sinir (görme siniri) hasarı ortaya çıkar. Sıklıkla erken dönemde belirti vermez, bu nedenle erken tanı ve düzenli takip büyük önem taşır.
Glokom Nedir? Kimlerde Görülür?
Glokom, her yaşta görülebilmekle birlikte özellikle:
- 40 yaş üzeri bireylerde
- Ailede glokom öyküsü olanlarda
- Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon hastalarında
- Uzun süreli kortizon kullanımı olanlarda daha sık görülür.
Glokom Belirtileri Nelerdir?
Glokom genellikle sessiz ilerler, hastalar fark ettiklerinde görme sinirinde ciddi hasar oluşmuş olabilir. Bazı belirtiler şunlardır:
- Görme alanında daralma
- Gözde ağrı (akut glokom ataklarında)
- Baş ağrısı
- Işık etrafında hale görme
- Görmede azalma
Glokom Tanısı Nasıl Konur?
Detaylı göz muayenesiyle glokom tanısı konabilir. Kullanılan ileri tanı yöntemleri arasında:
- Göz içi basıncı (IOP) ölçümü
- Görme alanı (perimetri) testi
- OCT (Optik Koherens Tomografi) ile görme siniri (optik disk) ve sinir lifleri değerlendirilmesi
- Optik sinir başı fotoğraflaması
- Kornea kalınlığı ölçümü (pakimetri)
Glokom Tanısında ve Takibinde OCT’nin (Optik Koherens Tomografi) Önemi
Prof Dr Hasan Ali Bayhan
OCT (Optik Koherens Tomografi), glokomun erken tanısı ve ilerlemesinin takibinde günümüzde en çok kullanılan, güvenilir ve hassas görüntüleme yöntemlerinden biridir. Retina ve optik sinirin yüksek çözünürlüklü kesitlerini görüntüleyerek, görme siniri lifi kaybını görme alanı etkilenmeden önce tespit etme imkânı sunar.
OCT’nin glokom açısından sağladığı avantajlar:
- Erken tanı: Görme kaybı oluşmadan sinir hasarının tespiti
- Görme siniri ve sinir lifi tabakası kalınlığının ölçümü (RNFL analizi)
- Makula ganglion hücre analizi (GCC) ile merkezi sinir yapılarının değerlendirilmesi
- Hastalık ilerlemesinin objektif takibi: Zaman içindeki değişimleri karşılaştırmalı olarak gösterebilme
- Tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi: İlaç ya da cerrahiye rağmen sinir kaybı devam ediyor mu, kolayca izlenebilir
Glokom Tedavi Yöntemleri
Glokom tedavisinde amaç, göz sinirine zarar veren yüksek basıncı düşürmektir. Tedavi, hastanın durumuna göre şu seçenekleri içerir:
- İlaç Tedavisi
- Lazer Tedavileri (SLT, ALT)
- Cerrahi Tedavi (Trabekülektomi, Şant Ameliyatları)
- Minimal invaziv glokom cerrahileri (MIGS)
Glokom Takibi Neden Önemlidir?
Glokom ömür boyu takip gerektiren bir hastalıktır. Göz içi basıncı sabit kalsa bile sinir hasarı ilerleyebilir. Bu nedenle:
- Düzenli OCT çekimleri
- Görme alanı testleri
- İlaç uyumu takibi
- Göz tansiyonu ölçümleri
düzenli olarak yapılmalıdır.
Sık Sorulan Sorular
Prof. Dr. Hasan Ali Bayhan
Glokom kalıcı körlüğe neden olur mu?
Tedavi edilmezse evet. Ancak erken tanı ve doğru tedavi ile bu risk büyük ölçüde azaltılır.
Glokom tedavisi ile görme geri gelir mi?
Zarar gören sinir dokusu geri kazanılamaz. Ama mevcut görmenin korunması mümkündür.
Glokom damlaları ömür boyu mu kullanılır?
Çoğu zaman evet. Ancak bazı hastalarda lazer ya da cerrahiyle damlalar azaltılabilir ya da kullanımı bırakılabilir.